Vào ngày 4 tháng 5 năm 2024, Rolls-Royce Motor Cars đánh dấu cột mốc 120 năm kể từ lần gặp đầu tiên giữa hai nhà thành lập thương hiệu: Henry Royce và The Hon. Charles Stewart Rolls. Nhằm kỷ niệm cột mốc huyền thoại này, hãy cùng nhìn lại bối cảnh lịch sử, công nghệ và xã hội khi thương hiệu Rolls-Royce ra đời, cũng như những đóng góp cho xã hội mà thương hiệu chế tạo xe đến từ Anh Quốc đã luôn nỗ lực và không ngừng nghỉ phát triển để mang đến cho thế giới trong suốt 120 năm qua.
“Từ góc độ của hiện tại, năm 1904 có vẻ xa vời với thời đại của chúng ta. Nhưng đó chính là thời đại của những phát minh, đổi mới và tiến bộ công nghệ chưa từng có, trong đó nhiều thứ mà hiện tại chúng ta coi là đương nhiên, mới lần đầu tiên xuất hiện. Thương hiệu Rolls-Royce được ra đời trong bối cảnh này, một thời đại vô cùng năng động, sáng tạo và tất cả mọi người đều muốn thay đổi thế giới. Nhìn lại cuộc gặp gỡ tưởng như tất nhiên giữa Rolls và Royce, thật ra, đến bây giờ mỗi khi nghĩ lại đều thấy rùng mình bởi hai người gần như khác biệt hoàn toàn về xuất phát, cuộc đời và sự nghiệp. Nếu không nhờ những mối quan hệ vô tình trùng nhau một cách bất ngờ, có lẽ điều kỳ diệu sẽ không thể nào xảy ra. Chính vì vậy, chúng tôi rất tự hào khi được tiếp tục viết nên hành trình kỳ diệu của thương hiệu, để tôn vinh và giúp những di sản từ 120 năm trước của họ ngày càng hoàn hảo hơn.” – Andrew Ball, Giám đốc Quan hệ và Di sản doanh nghiệp của Rolls-Royce Motor Cars
HENRY ROYCE: VỊ KỸ SƯ TÀI BA
Đối với Henry Royce, câu chuyện bắt đầu vào cuối năm 1884, khi ông thành lập công ty kỹ thuật đầu tiên mang tên ông, F. H. Royce & Co. tại Manchester. Khi mới hoạt động, công ty chỉ sản xuất những sản phẩm nhỏ như chuông cửa chạy bằng pin, đuôi đèn, cầu chì. Sau đó, công ty mở rộng và chuyển sang sản xuất những cần cẩu trên cao, trục chuyển hướng cho các đường sắt và vài thiết bị công nghiệp nặng khác.
Vào năm 1902, công ty đứng trước bờ vực do khó khăn về tài chính. Làn sóng đồ điện nhập khẩu giá rẻ từ Đức và Mỹ tràn vào nước Anh khiến các sản phẩm của công ty bị hạ giá. Sự căng thẳng kéo dài khiến sức khỏe ông ngày càng suy yếu và cuối cùng, hoàn toàn sụp đổ.
Bác sỹ của Royce yêu cầu ông cần tập trung nghỉ ngơi và trên chuyến nghỉ dưỡng kéo dài 10 tuần đến Nam Phi, ông vô tình đọc được cuốn sách: The Automobile – Its Construction and Management (tạm dịch: Ô tô – Cấu trúc và Cơ chế hoạt động). Về cơ bản, đây chỉ là một cuốn sách nói về việc làm thế nào để chế tạo một chiếc xe, tuy nhiên với bộ óc kỹ sư luôn tìm tòi cái mới, ông ngay lập tức được truyền cảm hứng.
Sau khi trở về nước Anh, Royce bắt tay vào chế tạo chiếc xe đầu tiên. Ông chọn chiếc Decauville vì đây là chiếc xe hoàn hảo và tốt nhất thời điểm bấy giờ mà ông có thể sở hữu. Việc nghiên cứu một chiếc xe được xem là đỉnh nhất có thể giúp ông học hỏi được nhiều điều để từ đó có thể tự tạo một chiếc xe của riêng mình xuất sắc hơn. Điều này đã thể hiện đúng châm ngôn của ông mà 120 năm sau vẫn luôn truyền cảm hứng cho tất cả nhân viên: “tận dụng những gì tốt nhất của hiện tại và làm cho nó tốt hơn”.
SỰ GIÚP SỨC CỦA ÔNG “ERNIE NHỎ BÉ”
Tuy ít người biết nhưng đóng vai trò không kém phần quan trọng, đó chính là ông Ernest Wooler, người đã góp công vào quá trình phát triển nên chiếc Royce đầu tiên. Sinh ra tại Manchester vào năm 1888, lúc 15 tuổi, Ernest vẫn chỉ cao tầm một mét sáu, chính vì vậy ông đã được đặt biệt danh “Ernie nhỏ bé” khi ông gia nhập vào công ty Royce Limited năm 1903 với tư cách là một người học việc. Ông làm việc 56 tiếng một tuần và trái ngược với nguyên tắc công ty, ông tự mình vẽ đè những thiết kế mới của mình lên thiết kế có sẵn của người khác.
Vào một buổi sáng, ông nhận được lời nhắn giám đốc Royce muốn trực tiếp gặp ông ấy. Sau lời khiển trách vì làm trái nguyên tắc của công ty, Royce yêu cầu ông lấy một cuốn sổ và đi theo đến một khu xưởng. Vừa đến nơi, Royce lập tức xắn tay áo leo lên chiếc Decauville và bắt đầu tháo dỡ từng bộ phận của chiếc xe. Sau này khi nhớ lại, ông Ernest kể: “Cứ sau khi từng bộ phận được tháo ra, Royce sẽ đưa cho ông và nhiệm vụ của ông đó chính là vẽ lại một cách chi tiết nhất từng bộ phận, ghi chú tỉ mỉ từng kích thước.” Sau khi Royce kiểm tra những phác thảo đều chính xác, Ernie trở thành người lý tưởng nhất được ông giao để ghi lại toàn bộ những dữ liệu cơ bản, từ đó tạo cơ sở cho thiết kế của chiếc xe sau này.
THE HON. CHARLES STEWART ROLLS: NHÀ KINH DOANH CHIẾN LƯỢC
Xét về nhiều khía cạnh, có thể nói The Hon. Charles Stewart Rolls là sự đối lập của Royce: giàu có, xuất phát điểm tốt, nhận được nhiều sự hỗ trợ và học tập tại những ngôi trường đắt đỏ. Điều họ cùng chia sẻ với nhau đó chính là đam mê về kỹ thuật và máy móc, tuy nhiên đối với Rolls đó chính là xe đua, khinh khí cầu và máy bay.
Vào tháng 1 năm 1902, Rolls khai trương đại lý bán xe, C. S. Rolls & Co, tại Fullham, một trong những đại lý bán xe đầu tiên ở Anh Quốc. Vào cuối năm 1903, công ty hợp tác với ông Claude Johnson. Công ty xuất phát điểm chuyên nhập khẩu và bán xe Panhard và Mors của Pháp, Minerva của Bỉ. Tuy nhiên Rolls vẫn rất buồn vì tại thời điểm bấy giờ, không một chiếc xe nội địa nào có thể đủ tiêu chuẩn để ông bán cho những khách hàng và đủ tiêu chuẩn của riêng ông, một kỹ sư tốt nghiệp Cambridge và đồng thời là tay đua lẫy lừng từng chiến thắng nhiều cuộc thi.
Năm 1904 bắt đầu cũng là lúc những yếu tố để dẫn đến một cột mốc lịch sử dần xuất hiện: Royce, một vị kỹ sư tài ba, đang chuyển hướng sang nghiên cứu chế tạo xe và Rolls, một nhà kinh doanh chiến lược, đang tìm kiếm một chiếc xe nội địa có thể thay đổi cục diện thị trường. Tất cả những gì còn đang thiếu đó chính là một thứ gì đó, hoặc một ai đó, đưa họ đến với nhau.
HENRY EDMUNDS: NHÂN TỐ GẮN KẾT QUAN TRỌNG
Rolls có một người bạn tên là Henry Edmunds thân nhau qua câu lạc bộ ô tô của Vương Quốc Anh & Ireland (sau này là Royal Automobile Club, viết tắt RAC). Edmunds lúc bấy giờ tham gia một đường đua cần mượn gấp một chiếc xe, và đó chính là chiếc Royce 10 mã lực do Royce chế tạo. Edmunds đã rất ấn tượng với chiếc xe và biết chắc rằng, đây chính là điều mà người bạn Rolls của mình đang tìm kiếm. Như câu nói “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu”, sợi dây định mệnh chính thức kết nối Rolls và Royce. Rolls đồng ý bán tất cả những chiếc xe do Royce chế tạo và từ đó, một kỷ nguyên mới được ra đời, thay đổi thế giới cho đến tận 120 năm sau.
THẾ GIỚI NĂM 1904
Phần lớn những gì chúng ta đang sử dụng ngày hôm nay, thực tế vẫn là một tương lai rất xa, so với thời điểm mà Rolls và Royce gặp nhau. Ti vi, đài FM và thuốc kháng sinh Penicillin vẫn chưa được ra đời. Kênh đào Panama vẫn chỉ mới được đưa vào xây dựng, con tàu Titanic còn chưa được ra khơi và vua Edward VII cũng chỉ mới lên ngôi được hai năm. Ngành công nghiệp xe lúc bấy giờ, cũng chỉ mới bắt đầu ở bước sơ khai. Việc chạy xe ô tô thời điểm đó phần lớn vẫn chỉ là sở thích của những người táo bạo và giàu có như Charles Rolls.
Thế nhưng, may mắn thay, đây cũng chính là thời kỳ hòa bình và ổn định chính trị bất thường ở châu Âu. Chưa một ai dám nghĩ sự ổn định này sẽ kéo dài, tuy nhiên thật sự nó đã diễn ra, khiến kinh tế ngày càng phát triển và tạo cơ hội cho làn sóng đổi mới. Chỉ trong vòng hai mươi năm, hàng loạt phát minh đã ra đời như máy hút bụi, lò nướng điện, pin khô, bút bi, rạp chiếu phim, lốp hơi và tia X-ray.
Thương hiệu Rolls-Royce đã ra đời trong một thời đại cực kỳ năng động và tràn ngập niềm lạc quan, một thời đại mà tất cả những con người có tầm nhìn xa và tiên phong đều lần lượt khẳng định tên tuổi mình vào sử sách bằng những sáng chế định hình lại cách thế giới vận hành và phát triển. Đây cũng chính là điều mà là hai ông Rolls và Royce đã làm, ghi tên mình vào lịch sử bằng chiếc xe hơi đầu tiên của họ.
Boutique Rolls – Royce Motor Cars
Union Square Shopping Center
171 Đồng Khởi, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: 081 977 8558
Giờ mở cửa: 9:00 am – 10:00 pm từ thứ Hai đến Chủ Nhật
S&S Automotive Service Centre Hanoi
Số 5 Nguyễn Văn Linh, Gia Thụy, Long Biên, Hà Nội
Hotline: 0868 190 485
Giờ mở cửa: 8:00 – 17:00 từ thứ Hai đến thứ Sáu hàng tuần
S&S Automotive Service Center HCMC
Số 20 Cộng Hòa, phường 12, quận Tân Bình, TP.HCM
Hotline: 0858 480 088
Giờ mở cửa: 8:00 – 17:00 từ thứ Hai đến thứ Sáu hàng tuần
