Hikaru Matsumoto – Kỹ sư chế tác mặt số tại Grand Seiko

Grand Seiko – Hiện thân của kỹ nghệ chế tác bậc thầy

Các nghệ nhân tại Grand Seiko luôn cố gắng mang đến những tạo tác thời gian với độ chính xác và tính thẩm mỹ tuyệt vời. Điều này được thể hiện rõ ràng nhất thông qua phần mặt số của đồng hồ, nơi phản chiếu sắc nét vẻ đẹp khó cưỡng của đất nước Nhật Bản, đặc biệt là khung cảnh thiên nhiên khi thời tiết giao mùa. Đây cũng là nguồn cảm hứng vô tận cho các thiết kế sau này của thương hiệu. 

Phần mặt số của mỗi chiếc đồng hồ đều có một chủ đề riêng, được khắc họa bởi các họa tiết trang trí nhiều màu sắc. Tất cả đều được tỉ mỉ thực hiện bởi các nghệ nhân thủ công xuất sắc, từ khâu tạo khuôn kim loại cho đến đánh bóng, đính logo của Grand Seiko và cuối cùng là kiểm định chất lượng. Chính sự kết hợp giữa ngôn ngữ thiết kế mê hoặc của Grand Seiko và các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về hiệu năng của thương hiệu mà mỗi chiếc đồng hồ được tạo ra đều là một phiên bản đặc biệt. 

Để tìm hiểu cách thức đạt được tất cả các yếu tố trên, chúng ta cùng phân tích quá trình phát triển của chiếc SLGH005 với mặt số họa tiết gỗ bạch dương màu trắng độc đáo. 

Grand Seiko SLGH005 “White Birch”

Phần mặt số được hoàn thiện tinh xảo

Mặt số đại diện cho khả năng áp dụng các kỹ nghệ chế tác vào tất cả các khía cạnh của quá trình sản xuất nhằm đảm bảo độ bền bỉ và tuổi thọ của đồng hồ dựa trên tiêu chuẩn và ngôn ngữ thiết kế gắn liền với Grand Seiko. 

Để có thể đưa từng chủ đề về thiên nhiên và văn hóa lên trên mặt số của một chiếc đồng hồ Grand Seiko đòi hỏi sự tinh tế về mặt thẩm mỹ và tay nghề bậc thầy của các nghệ nhân. Họ có nhiệm vụ gắn kết thủ công từng chi tiết trên mặt số lại với nhau, cùng lúc đó quan sát toàn bộ quá trình nhằm phát hiện những sai sót dù là nhỏ nhất về nhiệt độ hoặc độ rung, từ đó đưa ra phương án giải quyết thích hợp. Ví dụ, khi sử dụng nhíp để gắn từng vạch chỉ giờ vào mặt số đòi hỏi sự tập trung tuyệt đối của các nghệ nhân, vì chỉ cần 1 sơ suất nhỏ có thể làm trầy mặt số. 

Quá trình thiết kế và sản xuất các thành phần cấu thành nên mặt số cũng được giám sát kỹ lưỡng từ ban đầu, để khi đến giai đoạn lắp ráp không xảy ra bất kỳ vấn đề nào. Trong nhiều trường đặc biệt sẽ cần sản xuất các chi tiết hoàn toàn mới để phù hợp với ý tưởng mặt số đề ra, yêu cầu công đoạn kiểm tra càng phải đảm bảo về độ bền và chất lượng, tránh việc bộ phận bị ăn mòn dẫn đến mất đi sự chính xác. Hikaru Matsumoto, một nghệ nhân bậc thầy chuyên chế tác mặt số tại Grand Seiko, cho biết rằng:

“Nhiệm vụ của chúng tôi là áp dụng công nghệ tốt nhất để mang đến những phiên bản đồng hồ có độ chính xác và tính thẩm mỹ cao nhất. Bên cạnh bộ chuyển động mạnh mẽ và phức tạp bên trong, ngoại diện của đồng hồ cũng vô cùng quan trọng.”

Hikaru Matsumoto 

Mặt số họa tiết bạch dương trắng – một kiệt tác nghệ thuật đúng nghĩa 

Phiên bản SLGH005 được trình làng vào năm 2021 sở hữu phần mặt số thể hiện khả năng phi thường của đội ngũ Grand Seiko trong việc thổi hồn thiên nhiên Nhật Bản vào bên trong chiếc đồng hồ. Ngoài việc được vận hành bởi bộ máy Caliber 9SA5 – bộ máy Hi-beat tốt nhất từng được sản xuất của thương hiệu, SLGH005 còn có họa tiết dập nổi năng động và phối màu phức tạp lấy cảm hứng từ một trong những khu rừng bạch dương trắng đẹp nhất Nhật Bản, nằm gần Grand Seiko Studio Shizukuishi, nơi tất cả mẫu đồng hồ Grand Seiko ra đời. 

Được biết đến với cái tên mỹ miều là “mặt số bạch dương trắng”, mặt số này ban đầu thực chất là một trong số các nguyên mẫu được phát triển bởi các kỹ thuật viên tại Grand Seiko. Một ý tưởng tiên phong và đầy hoa mỹ, “mặt số bạch dương trắng” là người kế nhiệm xứng đáng của mặt số “bông tuyết” biểu tượng của Grand Seiko.  

“Chúng tôi mất gần sáu tháng chỉ để sản xuất khuôn kim loại cho hoa văn gỗ bạch dương trên mặt đồng hồ. Thiết kế ban đầu yêu cầu khắc nổi khá sâu, nhưng độ sâu khả dụng mà chúng tôi có thể đạt được bị hạn chế bởi những hạn chế của quy trình sản xuất. Tuy nhiên, chúng tôi cần có độ sâu phù hợp để đạt được hiệu ứng hoa văn mà chúng tôi mong muốn. Đó là một quy trình cân bằng tinh tế và chúng tôi mất tương đối nhiều thời gian để hoàn thiện. Chúng tôi đã trải qua vô số lần thử nghiệm, làm việc chặt chẽ với các nhà thiết kế để tinh chỉnh và cải thiện thiết kế khuôn. Chúng tôi thực sự hài lòng với thành quả sau cùng.”

Hoa văn dập nổi kết hợp giữa nghề thủ công truyền thống và công nghệ tiên tiến

Sau khi hoàn thiện phần khuôn kim loại, bước tiếp theo là chế tạo mặt số. Đầu tiên, các nghệ nhân cắt các miếng đồng thau tròn cho phần đế mặt số, sau đó họ đóng dấu từng miếng vào khuôn kim loại. Các hoa văn dập phức tạp của Grand Seiko, được minh họa bằng mặt số gỗ bạch dương trắng, là đại diện cho sự kết hợp hoàn hảo giữa nghề thủ công truyền thống với máy móc và công nghệ tiên tiến. 

Thông thường, chỉ cần một lần dập là đủ để đưa hoa văn lên mặt số. Tuy nhiên, đối với mặt số đặc biệt của SLGH005, độ sâu của hoa văn nổi cần một lực phức tạp hơn. Vì phần đế chỉ dày 0,5mm, nên hoa văn được tạo ra thông qua một loạt các lần dập có lực nhẹ hơn so với thông thường. Các kỹ sư của Grand Seiko đều công nhận rằng họa tiết của SLGH005 có chiều sâu nhất trong số các hoa văn từng sản xuất. Vô số nguyên mẫu đã được thử nghiệm, với kết quả cho ra sau cùng là bảy lần dập riêng biệt. 

Sau khi quá trình dập hoàn tất, phần đế được cắt theo kích thước của mặt đồng hồ. Bước tiếp theo bao gồm đục lỗ để gắn các chỉ số thời gian vào mặt đồng hồ và gắn các chốt giữ cố định mặt đồng hồ. Sau công đoạn kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt, phần đế được gửi đến các nghệ nhân đồng hồ để hoàn thiện bề mặt. 

Quy trình hoàn thiện bề mặt

Hoàn thiện bề mặt bao gồm bốn quy trình riêng biệt: chải kim loại, mạ bạc, phủ lớp nền và trải lớp phủ. Trước đó là một bước kiểm tra chất lượng khác bao gồm xác nhận kích thước của phần đế và tình trạng của các lỗ để gắn các cọc số. 

Bước đầu tiên của quy trình hoàn thiện bề mặt bao gồm sử dụng chổi kim loại để tạo các đường nét thẳng đứng. Tiếp đến là mạ bạc. Sau đó, một lớp phủ trong suốt được thêm vào để bảo vệ lớp mạ bạc và tạo thành lớp nền cho lớp phủ. Chuỗi quy trình này được phát triển dành riêng cho mặt số bạch dương trắng của mẫu SLGH005. 

Với hầu hết các phiên bản có hoa văn dập, phần đế thường được xử lý trước – về cơ bản là loại bỏ lớp trên cùng khỏi bề mặt trước khi chải kim loại. Tuy nhiên, đối với mặt số bạch dương trắng, điều này có thế loại bỏ hoàn toàn phần hoa văn dập. Do đó, cần áp dụng quy trình xử lý nhẹ nhàng hơn trước khi chải kim loại. Tương tự, quy trình chải thường sử dụng hỗn hợp của nước và chất mài mòn, nhưng đối với SLGH005, chất mài mòn không được sử dụng. Mặt số độc đáo này cũng yêu cầu một loại chổi được thiết kế đặc biệt có kích thước chỉ bằng một nửa kích thước chổi thông thường. 

Một điểm khác biệt nữa là lớp sơn lót thường có cùng màu với mặt đồng hồ đã hoàn thiện. Nhưng vì thiết kế của SLGH005 dựa trên màu của lớp mạ bạc nên thay vào đó, chúng tôi sử dụng lớp sơn lót trong suốt. Vì lớp mạ bạc có thể làm thay đổi diện mạo của lớp phủ, nên hai quy trình mạ bạc và phủ lớp lót phải được phối hợp cẩn thận để tránh bất kỳ tác động bất lợi nào. Sau khi phủ lớp lót, tất cả các bộ phận được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi tiến hành quy trình phủ lớp phủ cuối cùng. 

Quy trình chế tác cực kỳ chính xác

Bước đầu tiên của quy trình phủ là phủ lớp trên cùng. Lớp phủ trên cùng được tạo ra bằng cách phủ các lớp trong suốt liên tiếp, để từng lớp khô trước khi phủ lớp tiếp theo. Lặp lại quy trình này cho đến khi phần hoa văn dập được phủ hoàn toàn. Giai đoạn tiếp theo là đánh bóng sơ bộ để làm mịn bề mặt dày của lớp phủ trên cùng. Sau đó, phủ lớp tiếp theo và đánh bóng lại. Khi hoa văn dập được phủ hoàn toàn, tiến hành đánh bóng lần cuối để làm cho hoa văn thực sự sáng bóng. 

Vì hoa văn dập trên mặt số bạch dương trắng có chiều sâu hơn nhiều so với hoa văn tiêu chuẩn, nên cần phủ nhiều lớp hơn để tránh các phần nhô lên bị mài mòn trong quá trình đánh bóng. Tổng cộng sẽ có khoảng 14 hoặc 15 lần phủ, gấp đôi so với thông thường. 

“Các phần lõm của hoa văn dập được hoàn thiện từ quy trình mạ bạc”, Matsumoto lưu ý, “và điều này giúp bảo tồn bản chất đặc biệt của hoa văn hữu cơ thông qua lớp phủ tương đối dày”. Sau đó, các mặt số khi hoàn thiện được kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt. Tiếp đến, các chi tiết như logo GS, dòng chữ “Grand Seiko” và các chi tiết khác sẽ được thêm vào. 

Quy trình tiếp theo là trám, bao gồm việc đặt logo GS và ô hiển thị ngày lên mặt số ở các vị trí quy định bằng nhíp, sau đó trám chúng vào đúng vị trí. Tiếp đến là bước cuối cùng – gắn các chỉ số hiển thị thời gian vào. 

Các vạch chỉ giờ của SLGH005 đã được tái thiết kế để trở nên nổi bật hơn đáng kể. Mỗi vạch chỉ giờ đều có cấu trúc đa diện và có một rãnh sâu ở giữa. Các rãnh được thiết kế để bắt được một phần ánh sáng chiếu vào, cải thiện khả năng hiển thị của mặt số. 

Vạch chỉ giờ ở vị trí 12 giờ có hình dạng khác so với phần còn lại khi có độ rộng hơn khoảng 

2,5 lần. Matsumoto giải thích rằng: “Các vạch chỉ giờ được chế tạo hoàn toàn bằng phương pháp cắt. Việc thêm một rãnh nhỏ ở giữa mỗi vạch chỉ giờ khiến quá trình cắt trở nên khó khăn hơn. Các vạch chỉ giờ được định vị cẩn thận trên mặt số bằng nhíp, giống như logo GS, sau đó cố định tại chỗ bằng phương pháp trám và keo dán. Vạch số ở vị trí 12 giờ đòi hỏi kỹ năng xử lý khéo léo do có chiều rộng lớn hơn. Ngay cả đối với một nghệ nhân đồng hồ có trình độ với nhiều năm kinh nghiệm cũng phải mất một thời gian dài để thành thạo kỹ năng đặc biệt này.”

Một miếng kim loại cơ bản

Miếng kim loại sau khi được dập nổi lần đầu tiên

Miếng kim loại sau khi được dập nổi lần thứ 7

Miếng kim loại sau khi được cắt và phủ lên một lớp màu bạc

Phần mặt số sau khi được làm nhẵn và gắn các cọc số và chi tiết trang trí

Mỗi mặt đồng hồ Grand Seiko là một tác phẩm thủ công tuyệt đẹp được tạo ra bởi những người nghệ nhân lành nghề, đặc biệt là với những mặt số được làm bằng vàng 18K tương đối mềm, đòi hỏi khâu xử lý phải cực kỳ tinh tế. Các nghệ nhân bậc thầy của thương hiệu luôn cam kết duy trì chất lượng và tiêu chuẩn tốt nhất cho từng tạo tác của mình, cả về nét thẩm mỹ lẫn công năng cũng như nguồn cảm hứng đến từ vẻ đẹp của thiên nhiên Nhật Bản. 

Liên hệ nhà phân phối chính hãng thương hiệu Grand Seiko tại Việt Nam:

𝗛𝗔𝗡𝗢𝗜:
S&S Watches & Jewelry
Sofitel Legend Metropole Hanoi, 15 Ngô Quyền, Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội
Hotline: (+84) 944 46 5555
Giờ mở cửa: 10:00 – 19:00 từ Thứ Hai đến Chủ Nhật

𝗛𝗢 𝗖𝗛𝗜 𝗠𝗜𝗡𝗛:
S&S Watches & Jewelry
Union Square Shopping Center, 171 Đồng Khởi, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: (+84) 283 821 6848
Giờ mở cửa: 10:00 – 21:00 từ Thứ Hai đến Chủ Nhật