Khi nhắc đến Ikepod, giới mộ điệu thường sẽ nhớ về thương hiệu với những mẫu đồng hồ sở hữu ngoại diện độc đáo và kích thước “khổng lồ” đã phần nào làm bất ngờ thị trường vào năm 1994. Trong một giai đoạn mà các mẫu đồng hồ nhỏ gọn đang được ưa chuộng, Ikepod đã xuất hiện và thổi một làn gió tươi mới với concept “lugless” (tạm dịch: đồng hồ không có phần tai) cùng bộ vỏ lấy cảm hứng từ khái niệm thiết kế và kỹ thuật mới lạ, thu hút sự chú ý và cảm tình của nhiều nhà sưu tầm.
Thành công của Ikepod phần lớn nhờ vào những đóng góp của Marc Newson, nhà thiết kế tài năng người Úc và cũng là người đồng sáng lập nên thương hiệu cùng với doanh nhân Oliver Ike vào năm 1994. Ông không chỉ là người đứng sau các thiết kế tiên phong của Ikepod, mà còn đưa ra những chiến lược phát triển hợp lý, sáng tạo giúp thương hiệu nhanh chóng lan tỏa được triết lý của mình đến với nhiều nhà sưu tầm trên thế giới.
Marc Newson
Những thành tựu đáng ngưỡng mộ của Marc Newson
Marc Newson được đánh giá là một trong những nhà thiết kế có ảnh hưởng nhất trong thế hệ của mình. Ông đã làm việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau với tệp khách hàng bao gồm các thương hiệu nổi tiếng và uy tín nhất trên thế giới trải dài từ đồ nội thất, hàng xa xỉ và công nghệ cho đến thiết kế hàng hải, ô tô và hàng không.
Sinh ra tại Úc vào năm 1963, Newson đã từng sống và làm việc tại Sydney, Tokyo, Paris và hiện đang cư trú tại Vương Quốc Anh, nơi ông thành lập công ty Marc Newson Limited từ năm 1997. Khách hàng của ông bao gồm các thương hiệu như Louis Vuitton, Hermès, Nike, Dom Pérignon,v.v…Ngoài việc làm chủ công ty của riêng mình, Newson còn giữ các vị trí cấp cao tại công ty của khách hàng khi từng làm Giám đốc sáng tạo của Qantas Airways từ năm 2005-2015 và Nhà thiết kế cho các dự án đặc biệt của Apple, nổi bật nhất là “Apple Watch”.
Marc Newson trong dự án thiết kế vali cho thương hiệu Louis Vuitton
Ông cùng thương hiệu Nike trình làng đôi Air Vapormax
Marc Newson theo học chuyên ngành Mỹ thuật tại Đại học Sydney. Với sự hỗ trợ đến từ Australian Crafts Council (tạm dịch: Hội đồng Mỹ thuật Úc), ông đã tổ chức triển lãm cá nhân đầu tiên của mình vào năm 1986 ở tuổi 23. Ông bắt đầu sự nghiệp của mình bằng nghề thiết kế nội thất và đồng hồ thủ công. Đỉnh cao đầu tiên của Newson đến vào năm ông 25 tuổi khi chế tạo ra Lockheed Lounge – một chiếc ghế dài bằng nhôm được xem là một trong những tác phẩm thiết kế đương đại mang tính biểu tượng nhất từ trước đến nay.
Tác phẩm Lockheed Lounge của Marc Newson được bán đấu giá với giá kỷ lục hơn 2.4 triệu bảng anh
Các tác phẩm của Newson đều được trưng bày trong bộ sưu tập của nhiều bảo tàng lớn trên thế giới. Ông còn được tạp chí TIME đưa vào danh sách 100 Người có ảnh hưởng nhất, đồng thời nhận nhiều giải thưởng danh giá trong ngành.
Về học vấn, ông có bằng Tiến sĩ danh dự của Cao đẳng Nghệ thuật Hoàng gia và Đại học Sydney, từng giữ chức Giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Sydney và Đại học Bách khoa Hồng Kông, và đã được Hội Nghệ thuật Hoàng gia bổ nhiệm làm RDI (Royal Designer for Industry – Tạm dịch: Nhà thiết kế Hoàng gia cho Ngành công nghiệp). Năm 2012, ông đã được Nữ hoàng Elizabeth II trao tặng CBE (Commander of the Most Excellent Order of the British Empire – Tạm dịch: Huân chương Đế quốc Anh)
Mối lương duyên giữa Marc Newson và vũ trụ thời gian
Bên cạnh công việc thiết kế nội thất, Marc Newson còn có niềm đam mê mãnh liệt với chế tác đồng hồ. Ông kể rằng mình từng được một người chú tặng cho chiếc đồng hồ Timex năm 13 tuổi, và thay vì đeo trên tay và khoe với bạn bè như bao đứa trẻ khác, Newson cảm thấy rất hứng thú với những chi tiết bên trong đồng hồ. Ông đã nhiều lần tháo bộ máy của chiếc Timex ra và gắn nó vào bộ vỏ do ông tự chế tạo.
Kể từ đó, ông nghiên cứu nhiều hơn về các bộ phận của một chiếc đồng hồ, với mong muốn chế tác một cỗ máy thời gian của riêng mình.
The Large Pod Watch
Ngay sau khi tốt nghiệp đại học, Newson bắt đầu lên ý tưởng cho chiếc đồng hồ đầu tiên của mình mang tên The Large Pod Watch. Thật ra ông đã chế tạo ra một vài chiếc đồng hồ khác khi còn đi học, tuy nhiên The Large Pod Watch là phiên bản đặc biệt hơn cả. Được làm từ chất liệu nhôm và có đường kính lên đến 60mm, chiếc đồng hồ này là minh chứng cho tư duy khác biệt của Newson. Phần mặt số được tạo thành từ các đĩa đồng tâm với các chấm quay quanh thay cho giờ và phút. cũng như các chấm ở vị trí 3, 6, 9 và 12 giờ.
Marc Newson Large Pod Watch
“Có hai yếu tố của đồng hồ mà tôi muốn thử nghiệm. Thứ nhất là kích thước của chúng. Ý tưởng về những tạo tác khổng lồ thường không quá phổ biến vào những năm 80. Điều thứ hai là tôi muốn sử dụng các chấm, thay cho kim phút và kim giây để hiển thị thời gian.”
“The Large Pod Watch, khi nhìn lại, có lẽ là chiếc đồng hồ hiện đại và tinh xảo nhất mà tôi từng tạo ra vào thời điểm đó. Nó không có quá nhiều chi tiết trang trí, nhưng lại cân đối một cách hợp lý, là nền tảng cho các tác phẩm sau này của tôi.”, Marc Newson chia sẻ.
Mystery Wall Clock
Sau The Large Pod Watch, Newson tiếp tục thay đổi hướng tiếp cận khi chế tạo một cỗ máy hiển thị thời gian theo hình dạng điêu khắc thay vì đồng hồ đeo tay.
“The Mystery Clock là thí nghiệm của tôi trong nỗ lực tạo ra một chiếc đồng hồ điêu khắc mà các nhà sưu tầm có thể treo lên tường. Dĩ nhiên, ngoài việc hiển thị thời gian, nó cũng có thể đóng vai trò là một điểm nhấn trong không gian sống”. Điểm đặc biệt của Mystery Clock là hai quả cầu nhỏ di chuyển theo các vòng tròn đồng tâm trên mặt số. Chúng hoạt động dựa vào một hệ thống từ tính đặc biệt do chính Newson phát triển.
Marc Newson Mystery Clock
Sự khởi đầu của kỷ nguyên Ikepod
Cho đến năm 1990, Newson đã chế tạo nên một số mẫu đồng hồ đáng chú ý như The Large Pod, Mystery Clock và Small Pod. Ông đã sản xuất và bán một trăm chiếc Small Pod, tuy nhiên kết quả thu về không được như mong đợi.
Marc Newson Small Pod Watch
Với kinh nghiệm rút ra được từ sau nhiều lần thử nghiệm, ông nhận ra rằng mình cần một người bạn đồng hành để có thể phát triển một thương hiệu đồng hồ đủ lớn và có đủ sức hấp dẫn. Vì vậy, vào năm 1994, Marc Newson và đối tác kinh doanh của ông là Oliver Ike, một doanh nhân người Thụy Sĩ chuyên phân phối đồ nội thất, đồng sáng lập nên thương hiệu Ikepod.
Sau khi thành lập Ikepod, Newson đã bắt tay ngay vào việc lên ý tưởng thiết kế cho những chiếc đồng hồ đầu tiên của thương hiệu. Vì là một người theo chủ nghĩa sáng tạo và luôn đổi mới, ông không muốn “đứa con cưng” của mình bị trùng lặp với các thương hiệu khác. Ikepod lúc bấy giờ đã có màn “chào sân” ấn tượng khi trình làng các phiên bản với kích thước lớn cùng điểm nhấn đặc biệt nằm ở phần vỏ hình tròn liên kết trực tiếp với dây đeo khi phần tai đã được lược bỏ.
Kể từ đó, concept “lugless” của Ikepod trở thành tâm điểm và được giới mộ điệu đón nhận, mở đường cho các mẫu đồng hồ theo concept khác phát triển sau này.
Ikepod Seaslug (1996) – mẫu đồng hồ lặn đầu tiên Newson thiết kế cho Ikepod tích hợp chức năng GMT. Phần mặt số của đồng hồ có màu sắc tương phản với các cọc số và kim chỉ giờ, giúp cho việc xem thời gian dễ dàng hơn khi đang dưới biển.
Ikepod Hemipode (1997) – Một trong các BST biểu tượng và được yêu thích nhất của Ikepod, sở hữu độ cong liền mạch với lớp kính nằm phẳng với bộ vỏ, tạo thành một hình elip hoàn hảo.
Ngoài ra, vì là một nhà thiết kế nổi tiếng nên các tác phẩm của Marc Newson thường sẽ chỉ có số lượng giới hạn và cực kỳ giá trị. Dựa vào kinh nghiệm của mình, ông cũng làm điều tương tự với Ikepod và bắt đầu chế tác các phiên bản độc quyền với mức giá tương xứng. Cách tiếp cận này đã giúp cho thị trường lúc bấy giờ trở nên sôi động hơn đáng kể khi các nhà sưu tầm đều phải cố gắng hơn rất nhiều mới có thể sở hữu được chiếc đồng hồ mà họ mong muốn, đồng thời tạo động lực để các thương hiệu cạnh tranh và nâng tầm hơn nữa.
“Tôi nghĩ rằng việc thổi hồn và đưa cá tính vào thiết kế của mình thật sự rất quan trọng. Cuộc sống của tôi với tư cách là một nhà thiết kế luôn gắn liền với những chi tiết. Chế tác đồng hồ là cách đầu tiên tôi có thể tưởng tượng những chi tiết được sắp xếp và thể hiện như thế nào trong một vật thể. Vì vậy, chúng có ảnh hưởng rất lớn đến với sự nghiệp của tôi kể từ những ngày đầu tiên cho đến bây giờ.”, Marc Newson chia sẻ.
Bộ sưu tập đồng hồ của Ikepod từ năm 1996 cho đến 2008 đều có sự góp công rất lớn của Newson về mặt ý tưởng lẫn thiết kế, giúp thương hiệu hình thành một bản sắc riêng biệt so với nhiều thương hiệu khác.
Ikepod Manatee (2001) với thiết kế hình chữ nhật mới lạ
Ikepod Horizon (2008) – Marc Newson lấy ý tưởng từ một hiện tượng xuất hiện trong vật lý thiên văn, với viền bezel bằng titanium đóng vai trò là rìa của một hố đen và mặt số chính là sự vô tận của thời gian và không gian
Hành trình giữa Marc Newson và Ikepod đã khép lại vào năm 2017 khi Christian-Louis Co – một nhà sưu tầm trung thành đã mua lại thương hiệu. Tuy nhiên, những đóng góp của ông cho Ikepod và thị trường đồng hồ trong hơn hai thập kỷ qua là không thể phủ nhận. Những thiết kế của ông vẫn sẽ luôn là một phần quan trọng trong lịch sử của thương hiệu, là nền tảng vững chắc cho sự phát triển của Ikepod trong tương lai.
