Khi trao tặng ngôi sao Michelin cho một nhà hàng nào đó, điều này không chỉ đơn thuần là một lời khen dành cho tài nghệ nấu nướng của người đầu bếp trưởng mà còn là một động lực giúp thúc đẩy nền kinh tế của cả một khu vực.
Baan Tepa, nằm ở thủ đô Bangkok của Thái Lan, là một nhà hàng cao cấp được ví von như một nhà hát nhưng tại đây, họ trình diễn bằng ẩm thực. Những người phục vụ trong bộ đồ đỏ thoạt nhìn như các thiết kế của Christian Dior những năm 1920. Các bàn ăn được bố trí nhìn thẳng ra khu bếp mở luôn bận rộn và chiếu sáng bởi đèn pha. Tại đây, cô đầu bếp trẻ tài năng Chudaree Debhakam điều khiển một dàn giao hưởng gồm những nhân viên tách vỏ hải sản, những chuyên gia nếm thử và các đầu bếp phụ đang cắt lá húng quế được hái trực tiếp từ vườn sinh học của nhà hàng ở phía sau.
Dàn giao hưởng của đầu bếp Chudaree Debhakam tại nhà hàng Baan Tepa, Bangkok, Thái Lan
Và thế là, buổi biểu diễn của cô bắt đầu. Thực đơn hôm nay của Debhakam bao gồm cá Travelly và ốc Murex vỏ xoắn phục vụ cùng nước cốt dừa nhiệt đới, tiếp theo là rau diếp ngồng – một loại rau diếp chỉ có tại Đông Nam Á với phần thân giống dưa chuột – được nâng tầm với cà chua Tamarillo đông lạnh trồng ở vùng cao Thái Lan. Năm 2023, nhà hàng của Debhakam đã giành được một ngôi sao Michelin, một thành tựu mà mỗi khi nhắc đến, cô đều rất khiêm tốn cảm ơn.
Nhà hàng Baan Tepa nhận được một sao Michelin vào năm 2023 và thêm một ngôi sao nữa vào năm 2024
Khởi đầu của Cẩm nang Michelin
Cẩm nang Michelin xuất hiện lần đầu tại Pháp vào năm 1900. Đây là một cuốn sách đánh giá những nhà hàng, được xuất bản bởi nhà sản xuất lốp xe Pháp Michelin. Mục đích ban đầu của cuốn sách chỉ đơn thuần là một chiêu trò tiếp thị nhằm bán nhiều lốp xe hơn, đánh vào nhu cầu thực tế rằng những tài xế sẽ cần dừng lại dùng bữa sau những chuyến đi dài.
Quyển Cẩm nang Michelin đầu tiên được phát hành tại Pháp năm 1900
Quyển cẩm nang với bìa đỏ đặc trưng ngay lập tức trở thành một cơn sốt và xuất hiện mọi nơi tại các quốc gia nói tiếng Pháp, bao gồm Bỉ và Thụy Sĩ. Michelin trở thành một “chứng chỉ” về ẩm thực nơi có thể khiến sự nghiệp của người này nở rộ nhưng lại lấy đi ước mơ của một người khác. Những “giám thị” đến từ Michelin là những chuyên gia với trình độ chuyên môn về ẩm thực cao, đi khắp nơi từ Paris đến Bangkok và xa hơn nữa, nghiêm khắc thưởng thức từng tác phẩm nghệ thuật bày biện trên đĩa và mang đến sự công nhận cho những nhà hàng xuất sắc nhất.
Đặc biệt, cẩm nang Micheline còn thiết lập một hệ thống đánh giá mức độ xuất sắc của ẩm thực, từ đó trở thành thước đo danh tiếng của mỗi nhà hàng. Việc nhận được một, hai hoặc ba sao Michelin là thành tựu mơ ước của tất cả những đầu bếp, thậm chí ngay cả việc được đưa vào danh sách Michelin nhưng chưa sở hữu ngôi sao nào cũng được xem là một thành công đáng kể.
Các ấn phẩm Cẩm nang Michelin theo từng giai đoạn tại Pháp những năm đầu thế kỷ 20
Năm 2005, ấn bản đầu tiên của Cẩm nang Michelin được xuất bản tại New York. Điều này đã dẫn đến một cuộc đấu sao Michelin giữa các đầu bếp Pháp truyền thống như Alain Ducasse, người đã giành được ba sao cao nhất và những đầu bếp địa phương như Thomas Keller – đầu bếp của nhà hàng cao cấp Per Se và là “đầu bếp người Mỹ duy nhất nhận được ba sao”, theo nhận xét của tờ The New York Times. Kết quả, sự cạnh tranh về đỉnh cao ẩm thực được nâng lên một tầm cao mới, khiến khắp thành phố New York nơi nơi đều bắt đầu xuất hiện những nhà hàng sở hữu ngôi sao danh giá này.
Ấn bản đầu tiên của Cẩm nang Michelin tại Tokyo ra mắt vào năm 2007. Các nhà hàng được đưa vào danh sách này dao động từ những nhà hàng cao cấp với mỗi món ăn giá hàng trăm đô la đến những quán soba nhỏ bán mì kiều mạch với giá chỉ 4 đô la dùng kèm với nước sốt tsuyu. Như để khẳng định tài nghệ của những đầu bếp Nhật không thua kém gì những bếp trưởng tại Pháp, số lượng nhà hàng nhận được sao Michelin tại Nhật Bản nhanh chóng vượt qua Pháp. Tính đến năm 2024, Tokyo có 183 sao Michelin trong khi Paris chỉ có 130. Nếu so sánh trong giới bóng đá, điều này bất ngờ tương tự như việc đội tuyển Hoa Kỳ giành chiến thắng trước đội tuyển Anh.
Từ những ngôi sao trong ẩm thực đến hiệu ứng Michelin
Những Cẩm nang Michelin mới nhất, bao gồm ấn bản tại Thái Lan, đã nêu bật một xu hướng thú vị. Các nhà hàng mới được gắn sao những năm gần đây hiếm khi tọa lạc những khu vực sang trọng. Thay vào đó, các nhà hàng một sao Michelin thường nằm ở các khu vực bình dân nhộp nhịp với giá mặt bằng thấp, và việc sở hữu một nhà hàng có sao Michelin trong khu vực đã khiến nơi đây được đưa vào danh sách những khu vực đang phát triển. Ví dụ, Baan Tepa nằm trong một căn nhà gỗ 50 năm tuổi ở khu chợ đường phố Ramkhamhaeng. “Rõ ràng, đây không phải là một khu phố sang trọng”, Debhakam thừa nhận.
Debhakam chia sẻ thêm: “Chúng tôi nhận thấy sự gia tăng đáng kể số lượng quán cà phê và nhà hàng hoạt động trong khu vực của chúng tôi, mặc dù chúng tôi không thể nhận toàn bộ công lao cho điều này”. Con số này được dự đoán sẽ tiếp tục tăng, vì vào năm 2024, Debhakam trở thành nữ bếp trưởng người Thái đầu tiên trên thế giới sở hữu một nhà hàng giành được hai sao Michelin. Ấn bản mới nhất của Cẩm nang Michelin cũng đang mở rộng đến các khu vực khác ở Thái Lan như thành phố lịch sử Chiang Mai và hòn đảo thiên đường Koh Samui.
Chudaree Debhakam, đầu bếp người Thái đầu tiên nhận hai sao Michelin, được dự đoán sẽ giúp khu vực Ramkhamhaeng trở nên sôi động hơn
João Sá, một đầu bếp tại Lisbon, người mà nhà hàng Sála của anh gần đây vừa nhận được ngôi sao Michelin đầu tiên, cũng chia sẻ câu chuyện của mình. “Thành tựu này đến từ 21 năm làm việc chăm chỉ”, đầu bếp trẻ người Bồ Đào Nha nói. Anh ví von việc đạt ngôi sao Michelin như một vận động viên marathon giành vị trí đầu tiên sau khi đã rèn luyện suốt 26 dặm.
Bếp trưởng João Sá của nhà hàng Sála tại Lisbon, Bồ Đào Nha, vừa nhận được ngôi sao Michelin đầu tiên
Nhà hàng Sála tọa lạc tại khu ngoại ô Baixa, một con phố nhỏ thành lập từ thế kỷ 18 tại thủ đô Lisbon, Bồ Đào Nha. “Chúng tôi nằm trên một con phố truyền thống gần chợ Lisbon” Sá chia sẻ. Ngôi chợ Baixa đầy màu sắc được trang trí với xúc xích và những khay tôm tươi từ Đại Tây Dương. Mỗi bữa ăn, nguyên liệu sẽ được trực tiếp mua từ chợ và người đầu bếp tài hoa João Sá sẽ chế biến chúng thành những tác phẩm nghệ thuật, chẳng hạn cua nhện nấu cà ri lấy cảm hứng từ một vùng thuộc địa cũ của Bồ Đào Nha là Goa ở Ấn Độ, hoặc kem pistachio cuộn được tăng sự kích thích vị giác bởi wasabi.
Những món ăn độc đáo mang tính kích thích vị giác tại nhà hàng Sála, Lisbon, Bồ Đào Nha
Điều quan trọng, chính ngôi sao Michelin này đã làm sáng bừng khu vực Baixa ở Lisbon. “Hàng xóm của chúng tôi đã nói chính chúng tôi đã mang lại sự nổi tiếng cho cả con phố!” Sá xác nhận. Đối với các nhà môi giới bất động sản, họ gọi đây là hiệu ứng Michelin.
Vào cuối năm 2023, cuốn sách Cẩm nang Michelin được xuất bản tại Atlanta, Georgia. “Nó đã tạo ra một sự náo động lớn khi cuốn sách phát hành”, chuyên gia Molly Carter Gaines đến từ Ansley Real Estate Christie’s International Real Estate chia sẻ.
Câu hỏi đặt ra, liệu cuốn sách Cẩm nang Michelin có thu hút những người đầu tư mới đến thành phố không? “Cẩm nang Michelin không hoàn toàn là một động lực chính cho việc mọi người chuyển đến Atlanta”, Carter Gaines tiếp tục. “Nhưng tôi chắc chắn rằng nó khiến họ hào hứng hơn khi chuyển đến đây, đặc biệt về các lựa chọn ăn uống trong thành phố mới của họ”. Atlanta là một trong những khu vực đô thị phát triển nhanh nhất ở Hoa Kỳ nhờ thời tiết nắng đẹp, không gian xanh mát và sở hữu ngành công nghiệp công nghệ bùng nổ. Cổng thông tin tài chính money.com đánh dấu Alanta, thủ đô của bang Georgia, là một trong những nơi tốt nhất để sống ở Hoa Kỳ.
Nhờ vào cuốn Cẩm nang Michelin được xuất bản tại Atlanta, những người mới khu vực này mới nhận ra ẩm thực tại chính địa phương họ không chỉ đơn thuần là “những món ăn miền Nam và thịt nướng”. Carter Gaines đã ăn tại ba trong số năm nhà hàng mới được gắn sao của thành phố, những nơi cho thấy sự đa dạng đến bất ngờ của ẩm thực Atlanta. Lấy ví dụ, Atlas, một nhà hàng cao cấp chuyên phục vụ các món ăn thuần chay, hoặc nhà hàng omakase Nhật Bản Mujō, nơi mang đến những đĩa cá Cobia Florida được trang trí bằng súp miso đỏ cùng với cua lông Hokkaido.
Atlas, một nhà hàng thuần chay cao cấp tại Atlanta, Georgia, Hoa Kỳ
Tương tự ở Bangkok và Lisbon, hiệu ứng Michelin thể hiện rõ ràng nhất ở những khu phố nhỏ. Atlanta có 45 nhà hàng được liệt kê trong cuốn Cẩm nang mới và nhiều trong số đó nằm ở các khu vực bình dân gần BeltLine, một con đường đi bộ được cải tạo từ đường ray xe lửa dừng hoạt động bao quanh thành phố. Một trong những nhà hàng nổi tiếng có thể kể đến là Fred’s Meat & Bread tại Krog Street Market. Món Heirloom BLT của nhà hàng là được khách hàng nhận xét là một “chiến lợi phẩm” cho họ vì chỉ với giá 13,50 đô la, họ đã có một phần bánh mì đầy ụ thịt heo, cà chua Heirloom mọng nước và sốt Aioli tỏi thơm béo.
Fred’s Meat & Bread, một nhà hàng nằm trong Cẩm nang Michelin tại Atlanta
“Một nhà hàng nổi tiếng nằm trong khoảng cách đi bộ hoặc đi xe đạp chắc chắn sẽ tăng thêm sức hấp dẫn và uy tín cho khu phố”, Carter Gaines kết luận.
Lời cảm ơn đến những đầu bếp từ chuyên gia bất động sản
Một trong số ít người thành công trong cả vai trò chủ nhà hàng lẫn môi giới bất động sản chính là Jimmy Molloy, chuyên gia tại Molloy+Van Wert của Christie’s International Real Estate chi nhánh Toronto, Canada và Chestnut Park Real Estate. “Sự tương đồng của cả hai lĩnh vực đó là cả hai đều không phải công việc văn phòng từ chín giờ sáng đến năm giờ chiều”, cựu chủ nhà hàng cao cấp Auberge Gavroche ở Toronto chia sẻ. “Dịch vụ của cả hai lĩnh vực, xét theo một khía cạnh đều như nhau, đó là bạn đang cố gắng mang đến cho khách hàng điều gì đó đặc biệt nhằm thỏa mãn những nhu cầu nguyên thủy nhất của loài người: thức ăn – nhu cầu dinh dưỡng và ngôi nhà – nhu cầu trú ẩn.”
Ẩm thực và bất động sản là hai lĩnh vực chia sẻ nhiều điểm tương đồng
Molloy đã từng chứng kiến hiệu ứng Michelin tại quê nhà Toronto. Vào những năm 1970, giá thuê thấp đã thu hút các phòng trưng bày nghệ thuật và nhà hàng đến khu vực trung tâm của Yorkville, nơi có nhiều ngôi nhà theo phong cách Victoria. “Nếu bạn muốn biết khu phố tiếp theo sẽ phát triển ở đâu, hãy theo dõi giới sáng tạo”, Molloy chia sẻ. Ông đã làm theo và quả nhiên, ông đã thành công.
Hiện tại, Molloy sống ở Yorkville. Từ nhà ông, chỉ cần đi bộ cũng có thể đến tận năm nhà hàng được gắn sao Michelin. Trong số đó có Alo, một nhà hàng cao cấp nổi tiếng kết hợp ẩm thực Âu-Á, phục vụ món Risotto nấm Porcini sử dụng gạo Koshihikari của Nhật Bản.
“Việc xuất hiện một nhà hàng xuất sắc trong khu phố có thể thay đổi mức độ phát triển của khu phố đó trong thập kỷ tới”, Molloy nói. Một hệ sinh thái mới sẽ sớm được hình thành, từ những cửa hàng hoa đến quán bar, nhằm phục vụ các khách hàng mới đến dùng bữa tại nhà hàng nổi tiếng này. “Đây là một hiệu ứng hào quang vì Cẩm nang Michelin là tiêu chuẩn vàng, không chỉ trong ẩm thực mà còn là sự công nhận quốc tế đến nhiều loại hình dịch vụ khác nhau.”
Khu phố Yorkville, Toronto trở nên sinh động hơn nhờ những nhà hàng xuất hiện trong Cẩm nang Michelin
Molloy cho rằng ví dụ điển hình nhất về việc ẩm thực tái sinh khu phố là tại New York những năm 1980. Khi đó, chủ nhà hàng người Anh Keith McNally đã mở một loạt các chi nhánh Balthazar ở những khu vực bấy giờ còn rất bình dân như quận SoHo, Tribeca và Meatpacking. McNally và Balthazar đã tái sinh khu vực SoHo và biến nó trở nên sầm uất hơn với sự xuất hiện của nhà hàng cao cấp trong phần đầu tiên của phim truyền hình “Sex and the City”. Vậy nên, một nhà hàng tuyệt vời sẽ tạo nên một khu phố tuyệt vời hay ngược lại? Nó tương tự như thuyết quả trứng và con gà, không ai rõ cái nào có trước, tuy nhiên tất cả chúng ta đều biết chúng có mối quan hệ mật thiết với nhau.
Nhà hàng Balthazar xuất hiện trong bộ phim “Sex and the City” giúp khu phố SoHo trở nên nổi tiếng hơn
Vậy Molloy đã từng gặp và nói chuyện riêng với những chuyên gia phê bình ẩm thực của Michelin? “Chưa từng có bất kỳ ai gặp họ”, nhà kinh doanh bất động sản kiêm chủ nhà hàng người Canada vừa cười và chia sẻ. Để tạo sự uy tín và công tâm, những chuyên gia từ Michelin thường rất kín tiếng và ẩn danh, chính vì vậy, những nhà môi giới bất động sản cũng rất khó để có thể tiếp cận. Thế nhưng, chính vì điều đó lại khiến cuộc đua trở nên thú vị hơn. Tất cả những gì chúng ta có thể làm đó là đặt ra câu hỏi: Vậy cuốn Cẩm nang Michelin tiếp theo sẽ được phát hành ở đâu?
Nguồn: Christie’s International Real Estate
