Chiếc váy trắng mà Rosé mặc trong lần xuất hiện tại Paris Fashion Week đã thu hút không chỉ giới mộ điệu thời trang, những người yêu quý Rosé mà toàn bộ thế giới vì đây là hiếm khi nào công chúng được đón nhận một hình ảnh “dịu dàng”, “bừng sáng” của thành viên Blackpink như vậy.
Thiết kế Flou từ lâu đã trở thành một khái niệm cốt lõi trong thời trang cao cấp, gắn liền với những bộ đầm mềm mại, bay bổng và đầy nữ tính. Đối với Maison Saint Laurent, nghệ thuật flou không chỉ là kỹ thuật may đo, mà còn là một phần quan trọng trong việc định hình phong cách thẩm mỹ đặc trưng của thương hiệu.
Thuật ngữ “flou” xuất phát từ tiếng Pháp, có nghĩa gốc là “mờ ảo” hoặc “mềm mại”. Trong ngữ cảnh thời trang, flou dùng để chỉ những trang phục may từ chất liệu mềm rủ, nhẹ nhàng, có độ rũ thướt tha, thường là váy đầm hoặc áo kiểu nữ. Nói một cách đơn giản, thiết kế flou đề cao phom dáng mềm mại, bay bổng thay vì cấu trúc cứng cáp. Tại các nhà mốt haute couture truyền thống ở Pháp, flou là tên gọi của một xưởng may chuyên về trang phục nữ mềm mại (như váy áo từ vải nhẹ), tách biệt với xưởng tailleur chuyên may đo các bộ đồ có cấu trúc cứng (vest, áo khoác).
Về đặc điểm kỹ thuật, thiết kế flou tập trung vào kỹ thuật draping (rủ vải) và plissé (xếp ly) trên những chất liệu mỏng nhẹ. Các loại vải cao cấp thường được sử dụng bao gồm voan (mousseline/chiffon), organza, organdi, lụa taffeta, crepe de Chine, satin, gaze, faille... – tất cả đều có đặc tính mỏng, nhẹ, tạo độ rủ và chuyển động uyển chuyển cho trang phục. Những chất liệu “mờ ảo” này cho phép nhà thiết kế thỏa sức sáng tạo nên phom dáng nữ tính, lãng mạn và giàu chất thơ, tạo cảm giác “mơ màng” đúng như tên gọi flou. Theo tạp chí Vogue, flou gợi lên hình ảnh các lớp vải voan mỏng manh, bồng bềnh đầy quyến rũ, “floaty, flirty, flowing” – tức là nhẹ nhàng, uyển chuyển và đầy mê hoặc.
Về tinh thần thẩm mỹ, thiết kế flou thường gắn liền với vẻ đẹp nữ tính, mềm mại và lãng mạn. Trái ngược với những bộ suit hay corset ôm sát cơ thể, trang phục flou tôn vinh sự tự do của hình thể, giúp người mặc cảm nhận được sự thoải mái mà vẫn toát lên vẻ thanh lịch. Tinh thần này nằm ở việc trang phục dường như trôi trên cơ thể, không gò bó, tạo nên một cái nhìn thoáng đạt, bay bổng. Chính sự mờ ảo và mềm mại ấy mang lại sức cuốn hút rất riêng: nó cho phép cơ thể người phụ nữ ẩn hiện tinh tế sau lớp vải, gợi cảm nhưng không phô phang, thể hiện sự tự tin và giải phóng cơ thể. Nhà thiết kế huyền thoại Yves Saint Laurent từng táo bạo tuyên bố: “Không có gì đẹp hơn cơ thể trần trụi”– một triết lý cho thấy ông đề cao vẻ đẹp tự nhiên của hình thể, và thông qua flou với những lớp vải xuyên thấu, ông đã biến triết lý đó thành hiện thực một cách nghệ thuật.
Thiết kế flou ra đời song hành cùng sự phát triển của thời trang hiện đại, đặc biệt trong lĩnh vực haute couture tại Pháp. Ngay từ đầu thế kỷ 20, các nhà mốt Paris đã phân chia xưởng may thành hai mảng: flou (chuyên may váy áo nữ mềm mại) và tailleur (chuyên may đồ cấu trúc). Điều này phản ánh hai hướng thẩm mỹ lớn của thời trang nữ: một bên là những bộ đầm thướt tha, bên kia là những bộ âu phục được cấu trúc chặt chẽ. Trong suốt thế kỷ 20, flou không ngừng phát triển khi các nhà thiết kế tìm cách giải phóng hình dáng cơ thể phụ nữ khỏi những gọng corset cứng nhắc, hướng tới sự thoải mái và tự nhiên.
Một dấu mốc quan trọng trong lịch sử flou là thập niên 1910-1920, khi nhà thiết kế Paul Poiret mạnh dạn loại bỏ áo corset, giới thiệu dáng váy suông và quần harem, mở đường cho trang phục nữ trở nên thoải mái, phóng khoáng hơn. Sang thập niên 1920, những chiếc váy flapper dáng suông thẳng của thời kỳ Art Deco cũng thể hiện tinh thần flou khi xóa bỏ eo thắt, cho phép vải rủ tự nhiên quanh cơ thể.
Tuy nhiên, đỉnh cao của nghệ thuật flou trong thời kỳ đầu thế kỷ phải kể đến Madeleine Vionnet – “nữ hoàng” của kỹ thuật bias cut (cắt xéo vải). Vào cuối những năm 1920 và đặc biệt trong thập niên 1930, Vionnet tiên phong kỹ thuật cắt vải chéo 45 độ so với sợi vải, giúp các thớ vải có độ co giãn và ôm rũ cơ thể một cách mềm mại tự nhiên. Nhờ bias cut, Vionnet tạo ra những chiếc đầm dạ hội bằng lụa drapé tuyệt đẹp, gợi nhớ đến hình ảnh các nữ thần Hy Lạp cổ đại. Kỹ thuật này cho phép vải uốn lượn theo đường cong cơ thể mà không cần khung đỡ hay corset, tôn lên dáng người một cách gợi cảm nhưng vẫn thoải mái. Những thiết kế flou của Vionnet đã định hình nên vẻ đẹp quyến rũ, ôm sát mà không gò ép, ảnh hưởng sâu sắc đến thời trang thập niên 1930 với hình ảnh các minh tinh như Jean Harlow, Bette Davis trong những bộ đầm lụa ôm rũ kinh điển.
Sau Thế chiến II, thời trang quay trở lại với kiểu dáng đồng hồ cát qua New Look (1947) của Christian Dior – vốn nhấn mạnh vòng eo thon gọn và chân váy xòe rộng. Dù New Look thiên về cấu trúc (tailleur) với áo khoác bó eo và váy xòe có lót tùng, Dior vẫn đề cao vai trò của flou trong các thiết kế dạ hội. Thực tế, tại nhà Dior, xưởng flou đảm trách những chiếc đầm dạ hội lộng lẫy bằng taffeta, voan, đăng-ten..., góp phần tạo nên vẻ xa hoa cho New Look. Đến cuối thập niên 1950, thời trang bắt đầu chuyển dịch khi những nhà thiết kế trẻ kế nhiệm Dior muốn mang luồng gió mới, nhẹ nhàng hơn, vào haute couture.
Chiếc đầm “Trapeze” (1958) – Trong bộ sưu tập đầu tay thực hiện tại nhà Dior, chàng thiết kế trẻ Yves Saint Laurent đã gây chấn động khi trình làng dáng đầm Trapeze: phần vai ôm vừa vặn nhưng thân váy xòe chữ A rộng dần đến gấu, không thắt eo, khiến vòng eo hoàn toàn biến mất dưới lớp váy. Thiết kế táo bạo này từ bỏ hẳn cấu trúc bó eo truyền thống của Dior, thay vào đó là một silhouette thoải mái, thướt tha chưa từng có. Sự ra đời của Trapeze line đã “thay đổi dòng chảy của thời trang” những năm cuối 1950, báo hiệu xu hướng đề cao độ mềm rũ và tự do trong thiết kế. Có thể nói, Yves Saint Laurent – khi ấy mới 21 tuổi – đã thổi một luồng sinh khí flou vào thời trang cao cấp Paris, mở đường cho thập niên 1960 tràn ngập những dáng váy suông, váy chữ A trẻ trung.
Bước sang thập niên 1960-1970, flou tiếp tục nở rộ mạnh mẽ khi thời trang hướng tới tinh thần giải phóng cơ thể và phong trào hippie đề cao sự bay bổng, tự nhiên. Những chiếc váy maxi, váy bohemian bằng voan mỏng, áo blouse tay loe, váy tutu nhiều lớp… xuất hiện khắp nơi, từ sàn diễn haute couture đến dòng thời trang ứng dụng. Đây cũng là thời kỳ Saint Laurent nổi lên như một tượng đài sáng tạo mới, kết hợp hài hòa giữa hai thái cực tailleur và flou trong các thiết kế của mình. Trong bối cảnh thời trang đa sắc thái ấy, flou đã phát triển đa dạng hơn bao giờ hết – vừa có thể tinh tế, thanh lịch trong các mẫu đầm couture, lại vừa có thể phóng khoáng, hoang dã trong trang phục street style lấy cảm hứng dân gian.
Ngay từ khi khởi nghiệp, Yves Saint Laurent đã sớm bộc lộ thiên hướng mạnh mẽ với thiết kế flou. Ông không những kế thừa xuất sắc kỹ thuật may đo cao cấp, mà còn đem đến những sáng tạo mang tinh thần lãng mạn, bay bổng rất riêng cho các bộ sưu tập của mình. Dưới đây là một số giai đoạn và thiết kế tiêu biểu thể hiện rõ cách Saint Laurent ứng dụng flou:
Thập niên 1960: “Nude Look” và vẻ đẹp xuyên thấu táo bạo.
Sau thành công với dáng váy Trapeze cuối thập niên 50, Yves Saint Laurent tiếp tục thử nghiệm những giới hạn mới của flou trong thập niên 60. Năm 1966, ông lần đầu tiên giới thiệu trên sàn diễn haute couture một mẫu thiết kế gây sửng sốt: áo blouse voan mỏng xuyên thấu để lộ ngực trần (che nhẹ bằng lớp vải mỏng cigaline). Đến bộ sưu tập Xuân/Hè 1968, Saint Laurent trình làng một thiết kế thậm chí còn táo bạo hơn – chiếc đầm voan trong suốt hoàn toàn, chỉ được nhấn bằng chiếc thắt lưng lông đà điểu quanh eo. Giới mộ điệu gọi đó là “nude look” (xu hướng “trần trụi”) khi lần đầu tiên cơ thể người phụ nữ được phô bày một cách nghệ thuật đến vậy trong khuôn khổ thời trang cao cấp.
Những mẫu thiết kế xuyên thấu này thể hiện triết lý flou một cách triệt để: vải voan mỏng như màn sương, tôn vinh vẻ đẹp cơ thể một cách trực diện mà vẫn tinh tế. Dù gây tranh cãi vào thời điểm ra mắt, chúng đã trở thành biểu tượng cho tinh thần tiên phong, giải phóng phụ nữ khỏi những chuẩn mực gò bó. Saint Laurent đã chứng minh rằng flou không chỉ dừng ở sự mềm mại, thơ mộng, mà còn có thể mang thông điệp nổi loạn và giải phóng tình dục táo bạo.
Thập niên 1970: Sự xa hoa của flou trong bộ sưu tập “Ballets Russes” (1976).
Nếu như đầu thập niên 70, Saint Laurent gây chú ý với các thiết kế mang cảm hứng menswear (như bộ tuxedo Le Smoking nổi tiếng năm 1975, thiên về tailleur), thì ngay sau đó ông lại khiến giới mộ điệu say đắm bởi một bữa tiệc flou xa hoa mang tên “Opéra – Ballets russes” vào mùa Thu/Đông 1976. Bộ sưu tập này (thường gọi là Russian Collection 1976) được xem là một trong những kiệt tác trong sự nghiệp Yves Saint Laurent, nơi ông thỏa sức phô diễn kỹ thuật flou đỉnh cao kết hợp cùng óc sáng tạo mỹ thuật. Lấy cảm hứng từ vũ hội và opera Nga hoàng, Saint Laurent đã đem lên sàn diễn những thiết kế đầm dạ hội, áo blouse, váy dài đậm chất dân gian Nga nhưng được chế tác bằng chất liệu cao cấp rực rỡ.
Ông sử dụng “những tông màu óng ánh và chất liệu xa hoa (bao gồm lông thú, chiffon, lụa, nhung và lamé ánh kim)” để tái hiện một nước Nga lộng lẫy trong mơ. Khán phòng khách sạn Inter-Continental Paris năm đó như bừng tỉnh trước cảnh tượng người mẫu sải bước trong những chiếc váy voan nhiều tầng, blouse lụa chiffon mềm mại, váy nông dân xếp tầng bằng vải muslin, kết hợp cùng áo khoác nhung thêu cầu kỳ, khăn choàng lamé vàng óng và mũ lông cáo đặc trưng Nga. Mỗi bộ váy xòe rộng đều được nâng đỡ bởi lớp váy lót taffeta bên trong, tạo dáng phồng tầng lớp đầy kịch tính. Bộ sưu tập đã khôi phục lại sức mạnh “khiến người ta mơ mộng” của haute couture – điều mà giới phê bình cho rằng thế giới thời trang lúc bấy giờ đang thiếu. Bản thân Yves Saint Laurent về sau cũng hồi tưởng rằng đây là kỷ niệm đẹp nhất trong 30 năm thiết kế của ông, “có lẽ không phải thành công thương mại lớn nhất, nhưng được đón nhận nồng nhiệt vào thời điểm thế giới quay lưng với sự xa hoa. Và nó thực sự xa hoa”. Rõ ràng, với “Ballets Russes”, Saint Laurent đã cho thấy quyền năng của flou trong việc vẽ nên những giấc mơ thị giác trên sàn diễn.
Thập niên 1980: Flou tiếp tục thăng hoa cùng sắc màu và hình khối.
Dù phong cách thời trang thập niên 80 nổi tiếng với hình ảnh cầu vai lớn và phom dáng mạnh mẽ, Yves Saint Laurent vẫn duy trì dòng chảy flou lãng mạn trong các thiết kế dạ hội của mình. Những năm 1980, ông sáng tạo nhiều mẫu đầm dạ hội lộng lẫy mang đậm dấu ấn cá nhân: draping khéo léo trên chất liệu lụa chiffon, lụa satin, crêpe, kết hợp bảng màu rực rỡ, táo bạo. Một ví dụ tiêu biểu là các thiết kế dành cho Nan Kempner – một trong những khách hàng danh tiếng và bạn thân của YSL. Bộ sưu tập tư nhân của Kempner có hàng trăm thiết kế Saint Laurent, thể hiện sự cân bằng giữa hai thái cực: bà vừa yêu thích những bộ Le Smoking và pantsuit cắt may tinh xảo, đồng thời cũng bị mê hoặc bởi những chiếc đầm dạ hội yểu điệu, gợi cảm của ông. Trong đó, nhiều chiếc đầm cho thấy “bàn tay bậc thầy về drapery (xử lý vải rủ)” của YSL – bất kể đó là chiffon, satin hay lụa crêpe, tất cả đều được ông tạo hình một cách mềm mại tuyệt đối.
Ông cũng nổi tiếng với việc phối màu đầy nghệ thuật: bảng màu của Saint Laurent được ví như những gam màu sống động trong tranh Matisse hay trên sân khấu ballet Diaghilev, nhưng thực chất là phong cách màu sắc rất riêng của ông. Chiếc đầm dạ hội xanh lục bảo kết hợp áo choàng voan xanh lam ngọc (thuộc BST Xuân/Hè 1989) là một minh chứng cho tài năng flou của YSL: phần váy lụa xanh lục drapé ôm nhẹ cơ thể, bên ngoài là tấm áo choàng chiffon mỏng tang xanh biếc phủ hờ, tạo nên hiệu ứng thị giác tầng lớp vừa lộng lẫy, vừa thanh thoát. Những thiết kế thập niên 80 này cho thấy Yves Saint Laurent chưa bao giờ đánh mất tinh thần flou trong sáng tạo, dù bối cảnh xu hướng có thay đổi ra sao.
Thời kỳ đương đại: Flou trong ngôn ngữ thiết kế của Saint Laurent hiện đại.
Yves Saint Laurent nghỉ hưu năm 2002, nhưng di sản flou của ông tiếp tục chảy trong dòng máu của thương hiệu Saint Laurent dưới các giám đốc sáng tạo kế nhiệm. Năm 2012, Hedi Slimane khi hồi sinh dòng haute couture cho Saint Laurent đã tái lập các Atelier Flou và Atelier Tailleur huyền thoại – như một sự khẳng định rằng tinh thần may đo mềm mại vẫn là nền tảng của nhà mốt.
Đến thập niên 2020, dưới thời Anthony Vaccarello, Saint Laurent tiếp tục khai thác nhuần nhuyễn “song trụ” di sản: flou và tailleur. Các bộ sưu tập gần đây cho thấy Vaccarello đang tìm cách dung hòa hai thái cực này theo cách riêng: chẳng hạn, ở BST Resort 2023, ông kết hợp những chiếc đầm chiffon bồng bềnh, nhẹ như mây với áo khoác da hoặc blazer mạnh mẽ, tạo nên diện mạo vừa nữ tính, gợi cảm vừa sắc sảo, hiện đại. Giới mộ điệu nhận định nhà thiết kế này đã thổi một làn gió mới vào công thức kinh điển của Saint Laurent: “những chiếc váy voan điệu đà được phối cùng áo khoác da bụi bặm… truyền thống và thủ công được xử lý với tinh thần hiện đại”. Rõ ràng, dù qua bao thời kỳ, flou vẫn là một trụ cột trong ngôn ngữ thiết kế của Saint Laurent, được biến hóa linh hoạt để phù hợp với tinh thần thời đại nhưng không làm mất đi bản sắc thơ mộng vốn có.
Sẽ không quá lời khi nói rằng flou chính là một nửa linh hồn trong phong cách đặc trưng của Saint Laurent – nửa còn lại là phong cách tailleur sắc sảo. Sự kết hợp hài hòa giữa hai yếu tố tưởng chừng đối lập này đã làm nên thương hiệu thẩm mỹ độc đáo của Saint Laurent: vừa thanh lịch, mạnh mẽ, lại vừa bay bổng, gợi cảm. Nếu những bộ tuxedo Le Smoking, suit safari mang đến hình ảnh người phụ nữ hiện đại, tự tin với trang phục menswear, thì những chiếc đầm voan, váy lụa thướt tha lại tôn vinh vẻ đẹp nữ tính truyền thống một cách đầy mới mẻ. Chính nhờ flou, Saint Laurent đã khai phóng được vẻ đẹp người phụ nữ trên cả hai phương diện: họ có thể mạnh mẽ trong bộ suit nhưng cũng có thể mơ màng quyến rũ trong chiếc váy chiffon – và hơn hết, dù trong hình ảnh nào thì người phụ nữ Saint Laurent vẫn toát lên sự sang trọng và tự do.
Không chỉ trên sàn diễn, trong tủ đồ của nhiều phụ nữ thanh lịch suốt nửa sau thế kỷ 20, trang phục Saint Laurent là đỉnh cao của cả hai trường phái: họ có những bộ suit YSL hoàn hảo cho ban ngày và những bộ đầm YSL mềm mại cho buổi tối. Với tầng lớp khách hàng thượng lưu như Nan Kempner, “phong cách Saint Laurent vượt lên trên tất cả, là nguồn cung cấp trang phục thanh lịch bền bỉ cho cả ngày lẫn đêm” – họ tin tưởng tuyệt đối vào tài năng của YSL ở cả mảng may đo lẫn đầm dạ hội. Đây chính là minh chứng rõ rệt cho tầm quan trọng của flou: nó giúp Saint Laurent chinh phục trái tim phái đẹp một cách trọn vẹn, từ công sở đến dạ tiệc.
Tóm lại, thiết kế flou không chỉ là một kỹ thuật, một phong cách, mà còn là một phần di sản không thể tách rời của Saint Laurent. Từ những thiết kế kinh điển như đầm Trapeze 1958, áo voan nude look 1968, đến đầm dạ hội Nga hoàng 1976 hay những chiếc váy chiffon thời hiện đại, flou đã và đang định hình dung mạo thương hiệu Saint Laurent qua mỗi thời kỳ. Chính nhờ flou, thời trang Saint Laurent luôn giữ được cho mình chất thơ và sự lãng mạn giữa dòng chảy xu hướng, đồng thời góp phần giải phóng và tôn vinh vẻ đẹp người phụ nữ. Và trong tương lai, chắc chắn tinh thần flou sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng để nhà mốt Saint Laurent viết tiếp những trang mới, bay bổng và sáng tạo, trong câu chuyện thời trang đầy mê hoặc của mình.
