Cơ chế lịch vạn niên xuyên suốt lịch sử Audemars Piguet (P1)

Hiếm có chức năng phức tạp nào gắn liền với bản sắc của một thương hiệu đồng hồ như cách lịch vạn niên đối với Audemars Piguet. Điều này không có nghĩa là các thương hiệu khác không tạo ra những mẫu đồng hồ lịch vạn niên xuất sắc, nhưng xét về tính liên tục trong sản xuất và tầm ảnh hưởng cũng như sự phát triển trong lĩnh vực này, Audemars Piguet luôn giữ một vị thế tối quan trọng. 

Ẩn sâu bên dưới mặt số, lịch vạn niên là một cơ chế tinh vi với chu kỳ bốn năm được tích hợp trong hệ thống bánh răng. Hệ thống phức tạp gồm các bánh cam, đòn bẩy và bánh xe này tự động điều chỉnh theo độ dài khác nhau của các tháng cũng như năm nhuận, mà không cần hiệu chỉnh thủ công cho đến năm 2100, khi lịch Gregory bỏ qua một năm nhuận để duy trì độ chính xác. Ví dụ, năm 2100 sẽ không phải là năm nhuận vì không chia hết cho 400. Sự phức tạp trong việc thiết lập bộ quy tắc chồng chéo này khiến bộ truyền động của một bộ máy lịch vạn niên trở thành một trong những cơ cấu tinh vi nhất trong ngành chế tác đồng hồ cao cấp. Chính vì thế, hầu hết các nhà sản xuất vẫn giữ nguyên các kỹ thuật và thiết kế đã được kiểm chứng qua thời gian.

Tuy nhiên, đối với Audemars Piguet, lịch vạn niên luôn là nền tảng cho sự phát triển không ngừng, đỉnh cao là bộ máy Calibre 7138 mới nhất – một bước đột phá khi cho phép tất cả các chỉ báo có thể được điều chỉnh độc lập thông qua một núm vặn duy nhất, theo cả hai hướng tiến và lùi. Ít ai biết rằng, lịch vạn niên đã là một phần không thể thiếu trong di sản thương hiệu ngay từ những ngày đầu tiên. Thậm chí trước khi đồng sáng lập Audemars Piguet, Jules Louis Audemars đã thể hiện tay nghề xuất sắc của mình vào năm 1875 với chiếc đồng hồ tốt nghiệp, một tác phẩm bắt buộc phải hoàn thiện để tốt nghiệp trường chế tác đồng hồ – kết hợp bộ điểm chuông với lịch vạn niên và cơ chế Deadbeat Second hiếm thấy. Tác phẩm này đã đặt nền móng cho một chuỗi những phiên bản lịch vạn niên tinh xảo và tiên tiến nhất từng được chế tác.

Chiếc đồng hồ học việc của Jules Louis Audemars, kết hợp giữa lịch vạn niên, cơ chế điểm chuông theo quý và kim giây nhảy (deadbeat second), đã được hoàn thành trong phiên bản đầu tiên trước năm 1875 và tiếp tục được cải tiến trong các xưởng chế tác suốt hai thập kỷ sau đó.

Chiếc đồng hồ lịch vạn niên đầu tiên với chỉ báo năm nhuận (Ref. 5516)

Audemars Piguet là thương hiệu đầu tiên giới thiệu đồng hồ lịch vạn niên có chỉ báo năm nhuận vào năm 1955 với phiên bản Ref 5516. Trước đó, các cơ chế lịch vạn niên chỉ tự động xử lý chu kỳ năm nhuận mà không hiển thị thông tin này ra bên ngoài. Trong hơn hai thập kỷ sau khi mẫu đồng hồ này ra mắt, không có thương hiệu nào khác cung cấp chức năng tương tự. 

Mặt trước của bộ máy Calibre 13VZSSQP, bộ máy đã vận hành mẫu đồng hồ mang tính cột mốc Ref. 5516.

Sự đổi mới này đã đặt nền móng cho sự ra đời của chiếc đồng hồ đeo tay lịch vạn niên đầu tiên có chỉ báo năm nhuận – một bước tiến quan trọng trong sự phát triển của chức năng phức tạp này.

Ngày nay, tính năng này được xem là hiển nhiên, nhưng trước khi có chỉ báo năm nhuận, người đeo không có cách nào để trực tiếp xác định năm hiện tại trong chu kỳ bốn năm của bộ máy. Điều này đồng nghĩa với việc để thiết lập lịch vạn niên chính xác, người dùng trước tiên phải xác định vị trí hiện tại của bộ máy trong chu kỳ, điều thường đòi hỏi sự can thiệp của nghệ nhân đồng hồ.

Ba chiếc Ref. 5516 đầu tiên có chỉ báo năm nhuận nằm trong mặt số phụ ở vị trí 6 giờ, hiển thị đầy đủ 48 tháng bằng chữ. Trong khi đó, sáu chiếc tiếp theo chuyển chỉ báo năm nhuận lên vị trí 12 giờ với một thiết kế tối giản hơn. Các tháng được lược bỏ, thay vào đó là dòng hiển thị đơn giản: "năm thứ nhất," "năm thứ hai," "năm thứ ba" và "năm nhuận." Không thể phủ nhận tầm quan trọng của Ref. 5516 – lần đầu tiên, một chủ sở hữu đồng hồ có thể tự thiết lập lịch vạn niên của mình.

Ref. 5516, những phiên bản sản xuất đầu tiên được vận hành bởi bộ máy Calibre 13VZS, sản xuất năm 1947 

Hành trình tạo nên Ref. 5516 bắt đầu vào năm 1947 khi một nghệ nhân đồng hồ phát hiện ra một bộ máy lịch vạn niên bị bỏ quên suốt 60 đến 70 năm và kết hợp nó với bộ máy Calibre 13VZSS. Mô-đun lịch vạn niên này hoạt động dựa trên một bánh xe với các rãnh có độ sâu khác nhau, tương ứng với độ dài của từng tháng – trong đó rãnh sâu nhất đại diện cho 28 ngày của tháng Hai, còn đường kính đầy đủ của bánh xe tương ứng với 31 ngày.

Chỉ báo năm nhuận được giới thiệu trên Ref. 5516 vào năm 1955

Chiếc đồng hồ lịch vạn niên tự động mỏng nhất thời đại lúc bấy giờ (Ref. 5548)

Ai cũng biết rằng vào năm 1972, khi cuộc khủng hoảng quartz đang tàn phá ngành chế tác đồng hồ Thụy Sĩ, Audemars Piguet đã cho ra mắt một trong những mẫu đồng hồ mang tính biểu tượng nhất thế giới – Royal Oak.

Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là Royal Oak không ngay lập tức trở thành một thành công vang dội. Chính sự ra mắt của mẫu đồng hồ Audemars Piguet Perpetual Calendar (Ref. 5548) vào năm 1978 mới thực sự tạo ra bước ngoặt quan trọng đối với thương hiệu.

Ref. 5548 ra mắt vào năm 1978 với tư cách là chiếc đồng hồ lịch vạn niên mỏng nhất thế giới, với độ dày chỉ 7mm.

Năm 1978 đánh dấu thời điểm đỉnh cao của cuộc khủng hoảng quartz. Các nhà sản xuất đồng hồ Thụy Sĩ đối mặt với làn sóng sa thải hàng loạt, trong khi các thương hiệu Nhật Bản không ngừng đổi mới, đẩy mạnh sự thống trị của đồng hồ quartz so với đồng hồ cơ học. Tuy nhiên, tại Audemars Piguet, một nhóm ba nghệ nhân đồng hồ đã quyết định đi ngược xu hướng. Động lực của họ không chỉ là tạo ra một chiếc đồng hồ phức tạp mà còn để duy trì công việc cho các thợ đồng hồ. Đáng chú ý, sáng kiến chế tạo chiếc đồng hồ lịch vạn niên tự động mỏng nhất thế giới được thực hiện trong bí mật. Như những chiến binh trong kháng chiến, họ âm thầm làm việc ngoài giờ và bí mật gặp gỡ vào ban đêm để theo đuổi dự án này.

Calibre 2120, bộ máy vận hành chiếc Royal Oak nguyên bản, đã chứng tỏ là nền tảng lý tưởng cho dự án này nhờ độ mỏng đáng kinh ngạc chỉ 2,45mm. Thậm chí đến nay, đây vẫn là bộ máy tự động full-rotor mỏng nhất thế giới. Bí quyết nằm ở thiết kế rotor, bao gồm một trục trung tâm kết hợp với khối ngoại vi bằng vàng 21K, chạy trên các con lăn ruby gắn vào tấm đế.

Với độ dày chỉ 2,45mm, bộ máy huyền thoại Caliber 2120 vẫn là bộ máy tự động mỏng nhất cho đến ngày nay.

Mô-đun lịch vạn niên được chế tạo riêng cho Audemars Piguet bởi chuyên gia Dubois-Dépraz, thể hiện đỉnh cao của nghệ thuật chế tác đồng hồ phức tạp. Cơ chế này vận hành dựa trên bánh xe chương trình 12 tháng, được điều chỉnh bởi hệ thống chữ thập Malta để kiểm soát số ngày của tháng Hai. Điểm khác biệt chính giữa bánh xe chương trình 48 tháng của Ref. 5516 và bánh xe 12 tháng này là tốc độ quay: bánh xe 12 tháng chỉ xoay một vòng mỗi năm. Do đó, ngày 29 tháng Hai không thể được điều chỉnh trực tiếp, mà thay vào đó, có một khoảng trống trên bánh xe dành riêng cho tháng Hai, nơi một cam năm nhuận được lắp vào. Cam này có hình chữ nhật với ba cạnh bằng nhau đại diện cho ngày 28 tháng Hai, và cạnh thứ tư xa hơn trục trung tâm để tính đến ngày 29 tháng Hai. Tổng thể, bộ máy Calibre 2120/2800 chỉ dày 3,95mm.

Bộ máy Caliber 2120/2800

Năm 1977, bộ ba nghệ nhân đã khiến Giám đốc Điều hành Audemars Piguet lúc bấy giờ, Georges Golay, vô cùng bất ngờ khi giới thiệu bộ máy xuất sắc này. Golay đặt niềm tin tuyệt đối vào dự án và ngay lập tức đặt hàng 159 chiếc, một con số gần tương đương tổng số đồng hồ lịch vạn niên mà AP đã sản xuất từ năm 1924.

Với một bộ máy vĩ đại, cần có một thiết kế xuất sắc. Golay đã tin tưởng giao nhiệm vụ này cho Jacqueline Dimier – một nhà thiết kế tài năng gia nhập AP năm 1975. Bà là người đứng sau thiết kế mẫu Royal Oak dành cho nữ năm 1976 và nhiều dự án mang tính đột phá khác. Năm 1986, bà tiếp tục ghi dấu ấn khi thiết kế chiếc đồng hồ đeo tay tourbillon đầu tiên trên thế giới.

Ra mắt vào năm 1978, Audemars Piguet Perpetual Calendar (Ref. 5548) được trang bị bộ máy lịch vạn niên tự động mỏng nhất thế giới. Với đường kính chỉ 36mm và độ dày đáng kinh ngạc 7mm, chiếc đồng hồ này mỏng gần một nửa so với các đối thủ khác trong phân khúc. Thành tựu thu nhỏ bộ máy này đã giúp Ref 5548 cạnh tranh trực tiếp với đồng hồ quartz về kích thước – một cột mốc đáng chú ý trong bối cảnh ngành chế tác đồng hồ đang bị chi phối bởi công nghệ điện tử.

Thiết kế mặt số được tối giản tối đa, không có hiển thị năm nhuận vì yếu tố này được xem là không cần thiết trên một mẫu đồng hồ mang tính tối giản cao. Hơn nữa, do hệ thống chữ thập Malta điều khiển năm nhuận, việc bổ sung chỉ báo năm nhuận sẽ đòi hỏi một hệ thống bánh răng phụ trợ, điều này chỉ được đưa trở lại vào năm 1995. Tính dễ đọc được tối ưu hóa với cách bố trí: tháng ở vị trí 12 giờ, ngày ở vị trí 3 giờ, chu kỳ mặt trăng ở vị trí 6 giờ và thứ ở vị trí 9 giờ.

Tổng cộng, 2.183 chiếc Ref. 5548 đã được chế tạo trong khoảng thời gian từ năm 1977 đến năm 1991. Trong số các chất liệu được sử dụng, vàng là lựa chọn phổ biến nhất, tiếp theo là vàng trắng, bạch kim, thép và vàng hồng. Mẫu đồng hồ này đạt đỉnh cao vào năm 1984 với 675 phiên bản được sản xuất.

Phiên bản Royal Oak Perpetual Calendar mang tính biểu tượng (Ref. 5554)

Việc phát triển bộ máy Calibre 2120/2800 đã giúp Audemars Piguet tăng gấp đôi số lượng các nghệ nhân chế tác đồng hồ, tạo ra nhiều công việc quý giá tại Vallée de Joux. Năm 1984, Audemars Piguet sản xuất 675 chiếc đồng hồ sử dụng bộ máy này, chiếm hơn một nửa tổng số đồng hồ lịch vạn niên được chế tạo tại Thụy Sĩ trong năm đó. Cùng thời điểm này, Royal Oak đã trở thành một hiện tượng, biểu tượng của phong cách và sự hiện đại.

Kết hợp hai sáng tạo mang tính cách mạng nhất của Audemars Piguet – chiếc Royal Oak phá cách và bộ máy lịch vạn niên tự động mỏng nhất thế giới – Royal Oak Perpetual Calendar (Ref. 5554) đã ra đời vào năm 1984.

Phiên bản Royal Oak Perpetual Calendar đầu tiên Ref 5554

Ref. 5554 đã mở ra một trong những mẫu đồng hồ thành công nhất của Audemars Piguet, một thiết kế vẫn giữ nguyên giá trị kể từ khi ra mắt. Trong suốt ba thập kỷ, từ năm 1984 đến 2014, mẫu đồng hồ này không thay đổi về thiết kế, với đường kính 39mm và độ dày 9,3mm – chỉ dày hơn 2,1mm so với mẫu Royal Oak Ref. 5402 có vỏ 7,2mm.

Vào thời điểm Ref. 5554 ra mắt, gần như không có mẫu đồng hồ lịch vạn niên thể thao nào có thiết kế nguyên khối như vậy. Royal Oak Perpetual Calendar là một sáng tạo chưa từng có – một bộ vỏ hiện đại kết hợp với bộ máy siêu mỏng, tạo nên một trong những mẫu đồng hồ phức tạp mang tính đột phá nhất mọi thời đại.

Năm 1986, Audemars Piguet tiếp tục giới thiệu Royal Oak Perpetual Calendar với mặt số lộ cơ (Ref. 25636). Vì cơ chế lịch vạn niên được đặt trên một tấm riêng bên dưới mặt số, nên thông thường, người dùng không thể quan sát hoạt động của nó. Sự ra đời của mặt số lộ cơ đã giúp phô diễn vẻ đẹp của bộ máy, cho phép chiêm ngưỡng chuyển động cơ khí phức tạp ngay trong thời gian thực. Mặt số nguyên khối truyền thống được thay thế bằng mặt kính sapphire, mở ra tầm nhìn đến những đường nét hoàn thiện tinh xảo mà Audemars Piguet áp dụng trên tất cả các bộ phận của bộ máy, bao gồm cả những chi tiết thường không thể nhìn thấy.

Thiết kế này đã mở đầu cho một dòng sản phẩm Royal Oak Perpetual Calendar lộ cơ, điển hình là các phiên bản Ref. 25688 và Ref. 25775 cùng nhiều phiên bản khác.

“Seek Beyond”

Phần 2: https://ssgroup.com.vn/tin_tuc/co-che-lich-van-nien-xuyen-suot-lich-su-audemars-piguet-p2

_____

𝐀𝐮𝐝𝐞𝐦𝐚𝐫𝐬 𝐏𝐢𝐠𝐮𝐞𝐭
Union Square Shopping Center, 171 Đồng Khởi, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: 0283 620 8787
Giờ mở cửa: 10:00 am – 9:00 pm từ thứ Hai đến Chủ Nhật